Bewoners worden steeds vaker actief betrokken bij plannen in de openbare ruimte. Wij vinden dit een goede zaak, want bewoners hebben veel goede ideeën én zijn enthousiast. Maar hoe zorg je ervoor dat participatie goed verloopt en écht iets oplevert? We delen graag met jullie drie valkuilen én drie succesfactoren rond bewonersparticipatie.

Valkuil 1: Bewoners te laat informeren

Wanneer bewoners over de plannen horen in de buurt en vervolgens zelf aan de bel moeten trekken bij opdrachtgever, dan ben je eigenlijk te laat. Wanneer dit gebeurt hebben bewoners vaak al een beeld gevormd van de situatie op basis van de kennis die zij zelf hebben verzameld. Het is dan een stuk lastiger om een goed gesprek met bewoners aan te gaan en mogelijk wantrouwen voor plannen weg te nemen.

Succesfactor 1: Communiceren voor de start van het participatieproces

Een communicatieplan helpt bij het op tijd communiceren met bewoners. Het plan kan van te voren opgesteld worden en voor verschillende projecten worden ingezet. In het plan staat centraal op welke manier gecommuniceerd kan worden met bewoners voordat het participatieproces begint. Waar kunnen bewoners terecht met vragen? Wat is nodig om bewoners gerust te stellen tot het formele participatieproces begint? Bij de start van het formele participatieproces kun je overstappen naar de ontwikkelde communicatiestrategie.  

Valkuil 2: Onduidelijk zijn over de invloed van bewoners

Wanneer de bewoners aan tafel zitten met de gemeente of het bedrijf is het belangrijk om uit te leggen welke invloed bewoners wel of niet hebben. Op welke manier kunnen ze meepraten over de herontwikkeling? Op welke momenten kan dat? En wie maakt uiteindelijk de beslissing over de toekomst van het gebied?

Succesfactor 2: Voorwaarden én verwachtingen bespreken

Uit ervaring weten wij dat gedurende het project randvoorwaarden kunnen veranderen vanwege politieke veranderingen. Dit is in principe geen probleem, als je bewoners hier van te voren over inlicht. Bewoners praten vaak mee vanuit eigen belang en over kleine zaken. Bewoners snappen dat uiteindelijk het besluit door de politiek wordt genomen. Wat ze daarbij wel willen is, begrijpen op basis van welke randvoorwaarden het besluit wordt gemaakt.

Valkuil 3: Participeren om te participeren

Als gemeente of organisatie wil je graag draagvlak creëren voor jouw project. Burgerparticipatie kan meer draagvlak opleveren, maar dit is geen direct gevolg van de participatie op zich. Een participatiestrategie wordt vaak opgesteld met als doel in cocreatie met bewoners werken aan een ontwerp of ideeën voor dat ontwerp. De bijdrage van de bewoners zorgt ervoor dat in het ontwerp rekening wordt gehouden met verschillende belangen. Daarnaast hebben bewoners vaak goede ideeën wat het product kan verbeteren. Dit product, het resultaat van de participatie, zorgt ervoor dat er meer draagvlak is voor het plan.

Succesfactor 3: Onthoud het doel van de participatie

Blijf gedurende het project bewust van het doel van de participatie: het ontwikkelen van een product op basis van uiteenlopende belangen en ideeën. Dit betekent dat je tijdens participatiemomenten input zorgvuldig moet noteren én verwerken in het eindproduct. Alleen dan zal participatie leiden tot een resultaat wat samengaat met meer draagvlak.

Houd jij je bezig met bewonersparticipatie of ga je dat binnenkort doen? Welke valkuilen zie jij rond bewonersparticipatie en heb jij daarvoor een tip? Laat het ons weten!