Belevingswaardenonderzoek kan van grote waarde zijn bij de planvorming en realisatie van ruimtelijke ontwikkeling. Het kan bijvoorbeeld een beter ontwerp opleveren, meer betrokkenheid en groter draagvlak. In dit blog delen wij de 7 belangrijkste voordelen van belevingswaardeonderzoek.
Wat is belevingswaardenonderzoek?
Een belevingswaardenonderzoek brengt in kaart hoe een gebied beleefd wordt vanuit het perspectief van haar gebruikers, zoals inwoners, ondernemers en recreanten. In een belevingswaardenonderzoek wordt de kwaliteit van de leefomgeving vastgesteld op basis van hun beleving.
Er zijn verschillende soorten belevingswaardenonderzoek. Welke vorm je kiest, is altijd afhankelijk van de opgave die er ligt. Een belevingswaardenonderzoek kan bepalen wat de effecten zijn van voorgenomen ruimtelijke maatregelen op de belevingswaarden in een gebied, maar het belevingswaardenonderzoek kan ook agenderend worden ingezet: om te helpen bepalen wélke maatregelen getroffen zouden moeten worden.
> Er zijn verschillende manieren om een belevingswaardenonderzoek uit te voeren. Benieuwd hoe? Lees ook: Hoe geef je belevingswaardenonderzoek vorm?
Voordelen van belevingswaardenonderzoek
Een belevingswaardenonderzoek is waardevol vanwege deze zeven voordelen:
1. Een beter ontwerp
Beter inzicht in hoe gebruikers een gebied beleven leidt tot een ontwerp dat beter bij de omgeving past. Door middel van een belevingswaardenonderzoek krijg je al vroeg zicht op belangrijke en heikele punten voor het toekomstige ontwerp. Wat gebruikers als positief ervaren kun je in het nieuwe ontwerp versterken en wat zij als negatief ervaren kun je aanpassen. Van sommige maatregelen weet je na een belevingswaardenonderzoek bijvoorbeeld al meteen dat ze niet passen bij de omgeving. Een belevingswaardenonderzoek biedt dus belangrijke input voor ontwerpprincipes en het Programma van Eisen, en is een ideale aanvulling op het Ruimtelijk Kwaliteitskader.
2. Aandachtspunten voor omgevingsmanagement en participatie
Door het uitvoeren van een belevingswaardenonderzoek zie je al in een vroeg stadium van het proces welke aandachtspunten er zijn voor omgevingsmanagement en participatie. Het belevingswaardenonderzoek brengt namelijk ook de zorgen van de betrokkenen én conflicterende visies van diverse gebruikers van een gebied in kaart. Als overheid of bedrijf kun je vervolgens op deze zorgen en visies anticiperen in het omgevingsmanagement. Je hebt beter grip op mogelijke conflicten.
3. Lokale kennis benutten
Tijdens het belevingswaardenonderzoek wordt gesproken met bewoners, recreanten en ondernemers. Veel van hen kennen het gebied goed. Daardoor hebben zij veel lokale kennis, die onmisbaar is in gebiedsontwikkeling. Zij kunnen antwoord geven op vragen als ‘Welke knelpunten zijn er?’ en ‘Welke kruispunten zijn gevaarlijk?’.
4. Maatschappelijke spelers identificeren
De gesprekken met inwoners, recreanten, ondernemers en lokale experts geven veel informatie over wie de belangrijkste maatschappelijke spelers zijn om te betrekken in het project. Op basis van de gesprekken kun je het netwerk van maatschappelijke spelers in kaart brengen. Dit netwerk kun je vervolgens inzetten om een participatieproces zo effectief mogelijk in te richten.
5. Grotere betrokkenheid
Door vroegtijdig in het proces aandacht te besteden aan de zorgen en wensen van belanghebbenden, krijgen zij het gevoel dat ze serieus worden genomen en dat er naar hen wordt geluisterd. Zij ervaren dit als prettig en zullen zich meer betrokken voelen bij het proces. Als uitvoerende overheid of uitvoerend bedrijf ben je tevens direct zichtbaar. Door al meteen in de verkenning met aandacht en zorg naar de omgeving te luisteren, vergroot je het wederzijds begrip.
6. Groter draagvlak en eigenaarschap
Ontwerpvarianten en het definitieve ontwerp zullen pas breed worden gedragen als ze kwalitatief goed zijn én de omgeving zijn ideeën erin herkent. Door rekening te houden met de beleving van een plek kom je tot een kwalitatief beter ontwerp én kan er dus ook meer draagvlak zijn voor dat ontwerp. Bovendien is een belevingswaardenonderzoek een natuurlijke eerste stap om belanghebbenden actief te betrekken in de totstandkoming van het ontwerp. Hiermee vergroot je het gevoel van eigenaarschap.
7. Creatieve en positieve flow
Last-but-not-least: het uitvoeren van een belevingswaardenonderzoek is gewoon hartstikke leuk. Je hoort mooie, gepassioneerde en soms ook aangrijpende verhalen. Mensen zijn vaak heel optimistisch, enthousiast en hebben veel nieuwe, creatieve ideeën voor hun leefomgeving. Dat is het beste om te bereiken in een project, en dit wil je zo lang mogelijk vasthouden.
Kortom, Belevingswaardenonderzoek is waardevol!
Door vroegtijdig de belevingswaarden in kaart te brengen, kun je komen tot een beter ontwerp waar de omgeving zichzelf in herkent. Door in de participatie en het omgevingsmanagement rekening te houden met de zorgen en wensen van de belanghebbenden, creëer je meer betrokkenheid, draagvlak en eigenaarschap.
Nieuwsgierig naar hoe een rapport van een belevingswaardenonderzoek eruit ziet? Bekijk het hier. Dit rapport is geschreven door Bureau Stroom voor het project Meanderende Maas in samenwerking met Witteveen+Bos.
Advies en uitvoering van belevingswaardenonderzoek
Ben je benieuwd wat een belevingswaardenonderzoek voor jouw project kan betekenen? Of zoek je hulp bij het opzetten en uitvoeren van een belevingswaardenonderzoek? Neem vrijblijvend contact met ons op via [email protected]